ابراهیم‌بن مالک اشتر نخعی در چالش بین زبیریان و مختار ثقفی

نویسندگان

  • سعادت غضنفری
  • سید کمال کشیک‌نویس رضوی
چکیده مقاله:

  قیام عبدالله‌بن زبیر (61-172 ق) و مختار‌بن ابی‌عبید ثقفی (64-66 ق) از قیام‌های عصر اموی هستند که توفیقاتی نیز داشتند. در این میان ابراهیم‌بن مالک اشتر به دلیل آوازه، نسب و نفوذش مورد توجه دو گروه قرار گرفت. ابراهیم ابتدا با مختار برای خونخواهی شهدای دشت طف همراه شد، اما پس از نبرد «خازر» و تحقق نسبی این هدف و به دست آوردن امارت موصل از او جدا شد. او همچنان در موصل بود تا اینکه زبیریان بر مختار غلبه یافتند و حکومت عراق را به دست آوردند. در آن زمان ابراهیم به درخواست زبیریان به آن‌ها پیوست و سرانجام در نبرد با امویان کشته شد. جدایی ابراهیم از مختار و همراهی‌اش با زبیریان با وجود منش و باورهای علوی‌اش، تناقضی است که منابع متقدم و متأخر به‌روشنی به آن نپرداخته‌اند؛ با این حال بررسی اجتماعی رخداد‌های تاریخی و تحلیل و تبیین گزارشات پراکنده درباره‌ی دو قیام قرینه‌هایی به دست می‌دهد که می‌توانند علت آن افتراق و این اتحاد باشند.   واژگان‌کلیدی: ابراهیم‌بن مالک اشتر، عبدالله‌بن زبیر، مختار ‌ثقفی، زبیریان، علویان.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ابراهیم بن مالک اشتر نخعی در چالش بین زبیریان و مختار ثقفی

قیام عبدالله بن زبیر (61-172 ق) و مختار بن ابی عبید ثقفی (64-66 ق) از قیام های عصر اموی هستند که توفیقاتی نیز داشتند. در این میان ابراهیم بن مالک اشتر به دلیل آوازه، نسب و نفوذش مورد توجه دو گروه قرار گرفت. ابراهیم ابتدا با مختار برای خونخواهی شهدای دشت طف همراه شد، اما پس از نبرد «خازر» و تحقق نسبی این هدف و به دست آوردن امارت موصل از او جدا شد. او همچنان در موصل بود تا اینکه زبیریان بر مختار ...

متن کامل

نقش ابراهیم بن مالک اشتر نخعی در حوادث سیاسی عراق (66 - 72 هجری)

این نوشتار، نقش ابراهیم پسر مالک اشعر نخعی را در تحوّلاتِ سیاسی عراق (66 - 72ق) بررسی می‏کند. با وجود آگاهی اندک ما از زندگی ابراهیم پیش از قیام مختار، پیوستن او به آن قیام، مشروط بر صحّت نامه محمد حنفیه به او، و غلبه بر اشراف کوفه که مخالف مختار بودند، بسیار برجسته است. او هم‏چنین در نبرد خازر امویان را شکست داد و موجب تثبیت مختار در کوفه شد. پس از آن از مختار جدا شد و زبیریان و مروانیان در صدد ج...

متن کامل

تأمین اجتماعی در عهدنامة مالک اشتر

تأمین اجتماعی نهادی در دولت‌های مدرن است که بر اساس آن افرادی که به هر دلیلی زندگی عادی آنها دچار اختلال شده است، تحت حمایت این نظام قرار می‌گیرند  پرهزینه‌ترین بخش این نظام، حوزۀ حمایت‌های اجتماعی است که به افرادی ارتباط دارد که به هیچ نحو نمی‌توانند حتی بخش کوچکی از بهای خدمات دریافتی را بپردازند امام علی (ع) در عهدنامۀ مالک اشتر بخشی از جامعه را با عنوان طبقۀ فرودستان معین می‌کند و مصادیقی ...

متن کامل

مالک اشتر و اوضاع زمانه

تحقیق درباره شخصیت­های تأثیرگذار جهان اسلام در قرن اول هجری برای نشان دادن تصویری نسبتاً واضح و درعین حال واقعی از اوضاع سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی آن روزگار ضروری است. مالک بن حارث نخعی، معروف به مالک اشتر، یکی از بزرگان و صاحب نفوذان شهر کوفه بود. وی در دوران خلافت عمر (پس از تأسیس کوفه در سال 17ﻫ)، عثمان و حضرت علی(ع) در این شهر اقامت داشت، ولی نفوذ و تأثیر وی بر حوادث و وقایع جهان اسلا...

متن کامل

تبیین جایگاه ایرانیان در قیام مختار ثقفی

پس از وقوع رویداد کربلا و شهادت امام حسین(ع)، در دهه شصت هجری قمری قیام هایی با ماهیت خونخواهی و انتقام جویی از عاملان حادثه کربلا شکل گرفت. قیام توابین در سال 65هجری قمری اولین حرکت اعتراضی به شهادت امام حسین(ع) در شهر کوفه بود. این قیام به لحاظ نیروی تشکیل دهنده آن قیامی سراسر عربی بود و رهبران قیام علی رغم وجود گروه های نژادی مختلف در شهر کوفه، از نیروی غیرعرب در قیام خویش استفاده نکردند. قی...

معیارهاى گزینش در فرمان امام على(ع) به مالک اشتر

در این نوشتار نخست به صورت اجمالى موضوع گزینش در ادبیات دانش مدیریت مرور مى شود و با تبیین مفهوم و جایگاه آن با رویکرد اسلامى، پیش نیازهاى پرداختن به موضوع اصلى مقاله ارائه مى گردد. از آنجا که بخش قابل توجهى از نامه ها و گفتارهاى آن حضرت در نهج البلاغه در رابطه با معیارهاى گزینش است و در این مقاله نیز مجال پرداختن به همه آنها نیست، نگارنده قلمرو بحث را به بررسى معیارهاى گزینش در نامه 53 نهج الب...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 23  شماره 19

صفحات  121- 141

تاریخ انتشار 2014-10-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

کلمات کلیدی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023